Dług publiczny o włos od progu. Fałszywy alarm !

Trochę zamieszania zrobiła ostatnia publikacja GUS dotycząca długu publicznego Polski. Niektóre media podniosły alarm, ponieważ z publikacji wynikało, że dług publiczny jest o 0,1% od progu ostrożnościowego. Całe zamieszanie wynikło z tego, że są stosowane dwie metody liczenia długu publicznego o czym niektórzy, jak się okazało nie wiedzą.

W Polsce dług publiczny liczony jest dwoma metodami:

• metodologia UE - dług sektora instytucji rządowych i samorządowych
• metodologia polska - państwowy dług publiczny

Metodologia UE
Deficyt i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w latach 2007-2010 (mln zł)

Wyszczególnienie	2007	2008	2009	2010
Produkt Krajowy Brutto (PKB)	1 176 737	1 275 432	1 343 366	1 415 362
Deficyt / Nadwyżka sektora instytucji rządowych i samorządowych	-22 112	-46 890	-98 721	-110 988
% PKB	-1,9	-3,7	-7,3	-7,8
Deficyt / Nadwyżka podsektora instytucji rządowych na szczeblu centralnym	-35 294	-49 837	-71 478	-81 992
% PKB	-3,0	-3,9	-5,3	-5,8
Deficyt / Nadwyżka podsektora instytucji samorządowych na szczeblu lokalnym	510	-2 298	-14 032	-17 082
% PKB	0,0	-0,2	-1,0	-1,2
Deficyt / Nadwyżka podsektora funduszy ubezpieczeń społecznych	12 672	5 245	-13 211	-11 914
% PKB	1,1	0,4	-1,0	-0,8
Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych	529 370	600 829	684 073	776 816
% PKB	45,0	47,1	50,9	54,9

[źródło link: GUS].
(publikacja GUS z 21.10.2011)

Metodologia Polska
Państwowy dług publiczny (PDP) na koniec 2010 r. wyniósł 747,9 mld zł, czyli w relacji do PKB 52,8 %.  Ustawa o finansach publicznych zawiera procedury ostrożnościowe i sanacyjne przeciwdziałające nadmiernemu wzrostowi długu publicznego (liczonego wg metodologii polskiej) w sytuacji, gdy jego relacja do PKB przekracza tzw. progi ostrożnościowe 50%, 55% i 60%.

Ponieważ dług publiczny zbliża się do 55 % PKB istnieje coraz większe prawdopodobieństwo wprowadzenia szeregu bardzo dotkliwych cięć w budżecie państwa. Jeżeli relacja długu publicznego jest większa od 55%, ale mniejsza od 60%, to w projekcie budżetu na kolejny rok:

1. nie przewiduje się istnienia deficytu budżetowego państwa lub uchwala się budżet zapewniający spadek relacji długu publicznego do PKB w stosunku do roku bieżącego
2. nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej
3. waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć poziomu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku budżetowym
4. wyklucza się możliwość udzielania z budżetu państwa nowych pożyczek i kredytów
5. ogranicza się wzrost wydatków wielu instytucji państwowych, takich jak: Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta RP, Trybunał Konstytucyjny, Najwyższa Izba Kontroli, Sąd Najwyższy.
6. Rada Ministrów jest zobowiązana do przeglądu wydatków budżetu państwa, finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przeglądu programów wieloletnich
7. Rada Ministrów jest zobowiązana do przedstawienia programu sanacyjnego, mającego na celu obniżenie relacji długu publicznego do PKB
8. wprowadza się ograniczenia wysokości wydatków jednostki samorządu terytorialnego

Zdrowy rozsądek podpowiada mi, że niektóre z powyższych zaleceń powinny być jak najszybciej wprowadzone i to bez związku z progami ostrożnościowymi.